Projekt 722 - Het geheim van de Volkswagen B. Dubbelboer Omslag en tekeningen van Gerard van Straaten Uitgeverij A. Roelofs van Goor, Amersfoort Jaar van uitgave: ?
167 pagina's
De originele jaren '50 sfeer in dit jeugdboek slaat je al tegemoet (in je neus) als je het boek opent. Mijn exemplaar kraakt flink bij het openen en lijkt weinig gelezen te zijn. Wat ik bijzonder vind van dit boek is het feit dat het een jeugdboek van Nederlandse bodem is, waarin de Volkswagen - het woord Kever gebruikte men nog niet in die tijd - de hoofdrol speelt. Ook de gebroeders Pon en Professor Nordhoff (directeur van de VW fabriek) spelen een belangrijke rol in het verhaal. De schrijver, B. Dubbelboer, vermeldt in zijn inleiding dat hij de Volkswagen fabriek bezocht heeft en veel documentatie door de fabriek ter beschikking gesteld kreeg.
Hoewel een jaartal ontbreekt wordt duidelijk dat het boek ergens in de jaren '50 geschreven moet zijn. Het verhaal speelt zich af in 1956. Het is een tijd waarin de helden Rolf, Harry en Henk- bescheiden en rechtschapen gezonde Hollandse jongens als ze zijn - niet te beroerd waren om zelf detective te spelen en de schavuiten uit het verhaal aan de dienders over te dragen! En de jongens zijn natuurlijk verrukt van alles wat ze over de Volkswagen te weten kunnen komen: Op de Auto R.A.I. in Amsterdam: "De jongens hadden nooit geweten dat er zo veel verschillende modellen Volkswagen waren en ze hadden gewoon ogen tekort om al dat moois te bekijken."
Volkswagen superheld!
De Volkswagen is in dit boek een ware Messias, een geschenk uit de hemel. Je zou zomaar kunnen denken dat Dubbelboer het boek in opdracht van Pon of Volkswagen zelf geschreven heeft. Het lijkt in ieder geval wel of de schrijver de folders van de Volkswagen op schoot had liggen bij het schrijven. De lezer wordt aan alle kanten beleerd:
Een gesprek tussen de vader van een van de jongens en meneer Pon, importeur:De V.W. is ruim en helpt tegen de kou:
"Nou", lachte Dr. Boelman, "bij jullie is er ook al niet veel nieuws onder de zon. Telkens als ik een nieuwe V.W. koop, hoor ik weer hetzelfde. Levertijd drie à vier maanden, meneer. Het V.W. blad schrijft steeds weer opgewekt over de steeds groter wordende produktie, maar de levertijden blijven maar even lang. Hoe rijmt u dat?"
"Dat komt natuurlijk omdat steeds meer mensen de voordelen van de V.W. inzien natuurlijk, antwoordde meneer Pon. "De produktie stijgt, maar de verkoopcijfers stijgen nog sneller. En dan heeft het publiek heel goed geleerd natuurlijk, dat de sterke luchtgekoelde boxermotor grote voordelen oplevert door zijn zuinigheid en betrouwbaarheid."
"Waarom kwam jullie tot niet binnen," mopperde mevrouw. "Jullie zien pimpelpaars van de kou. Kruip maar vlug in de wagen." Dat lieten de jongens zich geen tweemaal zeggen. In minder dan geen tijd installeerde ze zich met zijn drieën prinsheerlijk op de achterbank. Rolfs vader startte meteen, en al gauw stoven ze met een gangetje van negentig kilometer in de richting Amsterdam. De knapen genoten uitermate, maar nu ze stil zaten, voelden ze pas goed hoe koud ze geworden waren, en hoe steenkoud vooral hun voeten aanvoelden. Na een paar kilometer echter zette Rolfs vader de verwarming aan en toe bracht een heerlijk warme luchtstroom hen al gauw op temperatuur."De V.W. is goedkoop en betrouwbaar:
"Hebben die V.W. garages allemaal monteurs, die precies weten hoe alles bij de Volkswagen werkt?" vroeg Henk.Nordhoff for president!
"En of! In Amersfoort worden regelmatig cursussen gehouden voor het personeel vna de dealers en dat is alleen om specialisten te kweken. Want alleen iemand die de wagen door en door kent, weet precies waar elk boutje en schroefje zit. Hij weet ook heel precies welk gereedschap hij nodig heeft voor elke reparatie. Daardoor werkt hij vlug en goed, zodat op elke reparatie minder kosten komen dan bij andere merken. Ook de vervangingsonderdelen kosten weinig, zodat al met al het rijden in de V.W. goedkoop blijft."
De directeur van de fabriek is ook al zo'n echte ouderwetse held. Hij zou met gemak dominee, president of allebei kunnen worden. Als Wim Westerhout, een medewerker die op de ontwerpafdeling werkt, ontvoerd is en de nieuwe plannen van Volkswagen mogelijk uit kunnen lekken, maakt Nordhoff zijn assistent Neumann duidelijk waar het wèrkelijk om gaat in het leven:
"Hoor eens , Neumann, dat dit geval een ramp betekent, dat ben ik met je eens, maar waarschijnlijk niet in de zin die jij bedoelt. Jij ziet alleen het werk en het geld dat verloren ging. Maar dat is niet het belangrijkste, jongen! Wij zullen, als dat nodig is, nieuwe motoren ontwerpen. We zullen nieuwe wagens ontwerpen. Maar één ding kunnen we niet. We kunnen geen medewerkers ontwerpen. En we kunnen ook niet de gave om met frisse en originele ideeën te komen, ontwerpen. Want werkelijke vaklui worden niet gevormd, die worden geboren met deze gave. Mensen als Westerhout, Neumann, zijn artisten, die alleen gelukkig zijn als ze ongestoord hun werk mogen doen. Geld is voor deze mensen niet het belangrijkste. En ze hebben gelijk, Neumann! Geld is niet het belangrijkste. De mens, en het leven van de mens, Neumann, dàt is belangrijk! Denk je eens even in wat het jonge vrouwtje van Westerhout op het ogenblik moet doormaken. Stel je eens even voor de positie van een man, omringd door een aantal schurken, die trachten hem geheimen te ontfutselen! Geheimen die hij niet mag en niet prijs wil geven. Verplaats je ook eens in de toestand van de ouders van Westerhout, die straks bericht zullen krijgen dat hun zoon spoorloos verdwenen is. Kun jij volhouden, Neumann, dat geld werkelijk belangrijk is als je je al de ellende van deze mensen realiseert?"Overigens zijn het natuurlijk de knapen die Westerhout later op het spoor komen, niet de politie...
"Ja, als u het zo bekijkt, meneer..."
Humor
Het boek is ook een fraai voorbeeld van de humor uit die tijd. Dat gaat dan ongeveer zo:
"Maar u zult het met mij eens zijn dat de VW één eigenschap heeft die alle fabrikanten van damesschoenen dolgraag zouden willen verwezenlijken. De wagen is klein van buiten, maar groot van binnen", grinnikte meneer Pon. De jongens en de dokter schaterden.
